Η κομποστοποίηση είναι η διαδικασία αποσύνθεσης και φυσικής ανακύκλωσης των οργανικών υλικών, κατά την όποια μετατρέπονται σε ένα πλούσιο οργανικό μίγμα, που μοιάζει με χώμα και είναι πολύ θρεπτικό για τα φυτά. Το προϊόν ονομάζεται κομπόστ.
Είναι ο τρόπος, για να μετατρέψουμε τα υπολείμματα και τα περισσεύματα των τροφών μας και του κήπου μας, σε τροφή για τα φυτά.
Η κομποστοποίηση γίνεται σε ειδικούς κάδους, που τους λέμε κομποστοποιητές και τους βρίσκουμε εύκολα στο εμπόριο ή τους φτιάχνουμε μόνοι μας. Ουσιαστικά αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε, είναι να αντιγράψουμε τη φύση και να δημιουργήσουμε το κατάλληλο περιβάλλον μέσα στους κομποστοποιητές, για την παραγωγή του "μαύρου χώματος", που λέγεται όπως είπαμε κομπόστ.
Με τη βοήθεια μικροοργανισμών τα φύλλα και τα φυτά στα δάση αποσυντίθενται, αφήνοντας από κάτω ένα στρώμα μαύρου χώματος. Αυτό ακριβώς το "χώμα" θέλουμε να παράγουμε και εμείς, με υλικά από το σπίτι μας.
Τα υλικά που ρίχνουμε είναι πολλά. Τα κυριότερα είναι τα παρακάτω:
ρίχνουμε πράσινα υλικά, πλούσια σε άζωτο (Ν), όπως:
ρίχνουμε υλικά σκληρά ή ξερά, πλούσια σε άνθρακα(C)
Η παραπάνω λίστα είναι ενδεικτική. Ο κατάλογος των υλικών που μπορείτε να προσθέσετε, είναι μεγάλος.
Αν έχουμε ένα απλό κάδο κομποστοποίησης αρχίζουμε να τον γεμίζουμε με διαδοχικές στρώσεις ξερών και πράσινων υλικών, προσθέτοντας πότε-πότε μια φτυαριά με χώμα. Το χώμα θα λειτουργήσει ως ζύμη ή μαγιά, όπως αυτή που χρησιμοποιείται αντίστοιχα στη ζύμωση του ψωμιού, του κρασιού κτλ. Συνεχίζουμε τις στρώσεις μέχρι ο σωρός να γίνει περίπου ένα κυβικό μέτρο. Αν ο σωρός φαίνεται στεγνός, ρίχνουμε λίγο νερό. Ανά τακτά χρονικά διαστήματα τον ανακατεύουμε, βοηθώντας το οξυγόνο να εισχωρήσει στο εσωτερικό.
Όταν φτιάχνουμε τις στρώσεις ρίχνουμε τα υλικά σε αναλογία 3:1 (3 ξερά: 1 πράσινα). Άρα 3 μέρη από υλικά που περιέχουν (C), δηλαδή σκληρά ή ξερά προς 1 μέρος από υλικά που περιέχουν (Ν), δηλαδή πράσινα. Με πιο απλά λόγια φτιάχνουμε μια στρώση ρίχνοντας 3 κουβάδες, με ξερά υλικά και από πάνω ρίχνουμε άλλη μια στρώση από 1 κουβά, με πράσινα υλικά. Η αναλογία 3:1 είναι αυτή που χρησιμοποιείται ευρέως, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι από μια άλλη αναλογία δε θα προκύψει κομπόστ. Πολλοί χρησιμοποιούν την αναλογία 2:1 ή 1:1 και τα καταφέρνουν. Το να επιτύχετε το ιδανικότερο μίγμα είναι και θέμα εμπειρίας. Το κομπόστ θα είναι έτοιμο σε 6-12 μήνες.
Δεν βάζουμε τον κάδο κομποστοποίησης πάνω σε σκληρή επιφάνεια, όπως π.χ. πλακάκια, τσιμέντο κτλ. Τον τοποθετούμε πάνω σε χωμάτινη επιφάνεια, για να επιτρέπουμε στους μικροοργανισμούς να πηγαινοέρχονται από το έδαφος στο μίγμα και αντίστροφα.
Διαλέγουμε να βάλουμε τον κάδο σε μια θέση, που να μην κρατάει πολύ νερό.
Σε ψυχρά κλίματα βάλτε τον σε θέση με ήλιο, ενώ σε θερμά και ξηρά κλίματα τον προστατεύουμε από τον πολύ ήλιο, γιατί η συνεχόμενη έκθεσή του μπορεί να αφαιρέσει όλη την υγρασία από το μίγμα. Το ίδιο ισχύει και με τις εποχές. Το καλοκαίρι τον βάζουμε σε προστατευμένη θέση, ενώ το χειμώνα σε σημείο που ο ήλιος τον θερμαίνει.
Η υγρασία και το οξυγόνο είναι πολύ σημαντικά στη διαδικασία της κομποστοποίησης. Για να λειτουργήσουν οι μικροοργανισμοί ,να διασπάσουν τα υλικά που ρίχνετε και να τα μετατρέψουν σε κομπόστ, πρέπει να έχουν σωστή υγρασία αλλά και οξυγόνο. Γι’ αυτό κάθε φορά που ρίχνετε υλικά, να ανακατεύετε τον κάδο με ένα ξύλο, για να μπαίνει οξυγόνο παντού. Επίσης πρέπει να ρίχνετε και νερό, για να διατηρείται το μίγμα υγρό. Για να καταλάβετε πόσο νερό πρέπει να ρίχνετε, παρομοιάστε το μίγμα με ένα βρεγμένο σφουγγάρι, που όταν το στύψετε θα βγάλει μόνο μερικές σταγόνες νερού.
Μπορείτε να ρίχνετε και στάχτη από το τζάκι. Όμως σε ένα κάδο κομποστοποίησης ενός κυβικού μέτρου, δεν πρέπει να ρίχνετε πάνω από δυο κουβάδες.
Για να επιταχύνετε τη διαδικασία κομποστοποίησης ψιλοκόψτε τα υλικά που ρίχνετε μέσα και προσθέστε και λίγο χώμα
