Κερασιά

Λατινική ονομασία: Prunus avium L.

Οικογένεια: Rosaceae

Καταγωγή: Κασπία - Μαύρη θάλασσα

Ποικιλίες

Οι ποικιλίες κερασιάς χωρίζονται στις κλασσικές, τις νέες και τις ελληνικές τοπικές. Μερικές από τις κλασσικές είναι οι Bigarreau Burlat, Lapins, B.S. Hardy Giant, Ferrovia, Van, Germesdorfer, Τραγανά Εδέσσης και τα Μπακιρτζέικα. Οι δημοφιλέστερες νέες ποικιλίες, με μεγάλους καρπούς είναι οι Sweet Early, Early Lory, Early Star, Giorgia, Canada Giant, Grace Star, Blaze Star, Kordia, Regina, Samba, Black Star, Skeena, Sabrina και Sweet Heart. Στις ελληνικές τοπικές ποικιλίες έχουμε τα Κηφισιάς, Κόκκινα Αναστασιάς, Τραγανό Κομοτηνής, Μαύρο Πρώιμο Αχαΐας, Μαύρο Κολυνδρού, Φράουλα Βόλου, Πετροκέρασο Αχαΐας κ.α.

Περιγραφή

Η κερασιά είναι φυλλοβόλο δέντρο με βλαστούς που αναπτύσσονται όρθια προς τα πάνω. Το ύψος της μπορεί να φτάσει τα 20-25 μέτρα. Έχει μεγάλα φύλλα που στην άκρη του μίσχου τους (κοτσάνι), έχουν δύο κόκκινα "σημαδάκια" που λέγονται νεκτάρια. Παράγει σκούρους ερυθρωπούς έως κίτρινους καρπούς με τραγανή ή απαλή υφή, οι οποίοι σχηματίζονται από ανθοδέσμες στα πλάγια κυρίως παλιών βλαστών.

Θέση

Η κερασιά καλλιεργείται σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές. Μια πολύ καλή θέση φύτευσης είναι οι πλαγιές, όπου τα δέντρα μπορούν να αξιοποιήσουν τις καλές συνθήκες στράγγισης και να προστατευτούν από παγετούς. Σε επαγγελματικές καλλιέργειες, για μείωση του καλλιεργητικού κόστους, τα δέντρα πολλές φορές φυτεύονται σε πεδινά καλά στραγγιζόμενα εδάφη, όπου όμως κινδυνεύουν περισσότερο από την πιθανότητα παγετού.

Θερμοκρασία

Για να διακοπεί ο χειμερινός λήθαργος της κερασιάς απαιτούνται θερμοκρασίες κάτω από 7°C για 800 – 1000 ώρες. Πολύ χαμηλές θερμοκρασίες την άνοιξη, κατά την άνθηση, καταστρέφουν τα άνθη και μειώνουν κατά πολύ την παραγωγή. Ζημιές από παγετό μπορούν να γίνουν και το φθινόπωρο, πριν τα δέντρα προλάβουν να εγκλιματιστούν στις συνθήκες του χειμώνα. Για το λόγο αυτό, την άνοιξη και το φθινόπωρο οι κερασιές πρέπει να προστατεύονται από το υπερβολικό ψύχος με διάφορους τρόπους όπως θερμάστρες, διαβροχή με νερό κ.α.

Έδαφος

Κατάλληλα εδάφη για την κερασιά είναι τα αμμοπηλώδη ως και βαριά, αλλά ιδανικότερα είναι τα πιο διαπερατά με καλή στράγγιση. Μπορεί να αναπτυχθεί σε ελαφρά όξινα ως και αλκαλικά εδάφη, με pH 6-8. Η κερασιά είναι φυτό που μπορεί να αξιοποιήσει τα ορεινά ή ημιορεινά εδάφη με κλίση, λόγω της καλή τους στράγγισης.

Πότισμα

Το πρώτο μισό του έτους και κατά τη διάρκεια που οι καρποί σχηματίζονται και αναπτύσσονται η κερασιά έχει ανάγκη από άφθονο νερό. Έλλειψη νερού την περίοδο αυτή μπορεί να οδηγήσει σε μείωση της αύξησης και κατά συνέπεια το δέντρο να δώσει μικρούς καρπούς. Αντίθετα, από την έναρξη της ωρίμανσης των καρπών και μετά, τα ποτίσματα που κάνουμε πρέπει να περιορίζονται γιατί η περίσσεια υγρασίας προκαλεί σχισίματα στους καρπούς, ιδιαίτερα στις ποικιλίες με τραγανή σάρκα.

Συγκομιδή

Η συλλογή των κερασιών γίνεται προς τα τέλη της άνοιξης με αρχές καλοκαιριού, τους μήνες Μάιο-Ιούνιο. Η ακριβής ημερομηνία που θα μαζευτούν οι καρποί καθορίζεται ανάλογα με την περιεκτικότητα των κερασιών σε σάκχαρα, το χρώμα τους, το μέγεθός τους και τη σκληρότητά τους. Η συγκομιδή γίνεται με το χέρι και οι καρποί συλλέγονται μαζί με το κοτσάνι τους, έτσι ώστε να μπορούν να διατηρηθούν και να μην σαπίσουν γρήγορα. Για κεράσια που προορίζονται για επεξεργασία (χυμοί, κομπόστες, μαρμελάδες) εφαρμόζεται και συγκομιδή με μηχανικά μέσα, αφού προηγηθεί ψεκασμός. Συγκεκριμένα, τα δέντρα ψεκάζονται 7-14 μέρες πριν τη συγκομιδή με μια ουσία που προκαλεί αποκόληση των κερασιών από το κοτσάνι τους και έπειτα ακολουθεί δόνηση των δέντρων με μηχάνημα και συλλογή των καρπών χωρίς όμως το κοτσάνι τους.

Επικονίαση

Οι περισσότερες ποικιλίες κερασιάς (με εξαίρεση τις Stella και Compact Stella) δεν μπορούν να γονιμοποιηθούν μόνες τους αλλά απαιτούν τη μεταφορά γύρης από δέντρα της μιας ποικιλίας στα δέντρα της άλλης ποικιλίας για να παράξουν καρπό. Έτσι, εκτός από την ποικιλία που μας ενδιαφέρει να καλλιεργήσουμε, θα πρέπει ενδιάμεσα να φυτέψουμε κάποια από τις αντίστοιχες ποικιλίες που την επικονιάζουν. Η επιλογή της επικονιάστριας ποικιλίας κερασιάς αποφασίζεται με βάση την απόδοση και την ποιότητα των καρπών της, προσέχοντας έτσι ώστε οι δύο ποικιλίας να ανθίζουν ταυτόχρονα. Τις περισσότερες φορές, για την καλή μεταφορά της γύρης από δέντρο σε δέντρο είναι αναγκαία η τοποθέτηση κυψελών ανάμεσα στις κερασιές. Σε θερμοκρασίες κάτω από 12°C και με άνεμο πάνω από 25 χιλιόμετρα την ώρα η πτήση των μελισσών σταματά και υπάρχει πρόβλημα με την επικονίαση.

Κλάδεμα

Τα πρώτα χρόνια της ζωής των δέντρων σπάνια αφαιρούμε βλαστούς για να βοηθήσουμε τα φυτά να μπουν πιο γρήγορα σε καρποφορία. Οι μόνες επεμβάσεις που κάνουμε στα δέντρα αφορούν τη διαμόρφωση ενός βασικού σχήμα τους πάνω στο οποίο θα στηριχθεί αργότερα όλη η παραγωγή. Τα συνηθέστερα σχήματα που δίνονται στις κερασιές είναι το σχήμα κυπέλλου, το ελεύθερο σφαιρικό, η παλμέττα και ο ατρακτοειδής θάμνος. Από την πρώτη καρποφορία και μετά εφαρμόζεται κλάδεμα καρποφορίας, το οποίο περιλαμβάνει αφαίρεση πυκνών, ξερών και προσβεβλημένων βλαστών. Σε δέντρα μεγαλύτερης ηλικίας γίνεται και κλάδεμα ανανέωσης, με αφαίρεση βλαστών ηλικίας 3 – 4 ετών.

Λίπανση

Η λίπανση της κερασιάς γίνεται σε μία δόση το φθινόπωρο ή σε δύο δόσεις το φθινόπωρο και την άνοιξη. Για την ανάπτυξη των δέντρων είναι απαραίτητη η προσθήκη αζώτου κάθε χρόνο, με 5-13 κιλά αζώτου ανά στρέμμα. Σε ελαφρά εδάφη οι ποσότητες του αζώτου που χρειάζεται αυξάνονται. Η προσθήκη λιπασμάτων που περιέχουν άλλες θρεπτικές ουσίες όπως φώσφορος, κάλιο, ασβέστιο, σίδηρος κ.α. γίνεται σε περίπτωση που παρατηρηθούν ελλείψεις, μετά από ανάλυση εδάφους και φύλλων (φυλλοδιαγνωστική).

Πολλαπλασιασμός

Τα δέντρα που διατίθενται στην αγορά προέρχονται από μικρά φυτά κερασιάς (υποκείμενα) πάνω στα οποία έχει εμβολιαστεί η επιθυμητή ποικιλία. Τα πιο γνωστά υποκείμενα που χρησιμοποιούνται είναι το Mazzard, Colt, Vladimir και πιο πρόσφατα η σειρά Gizela που δημιουργήθηκε στη Γερμανία. Τα υποκείμενα παράγονται κυρίως με ιστοκαλλιέργεια και ένα μικρότερο μέρος αυτών από σπόρο ή με μοσχεύματα (τμήματα βλαστών), από σκληρό ξύλλο ή φυλλοφόρους βλαστούς.

Εχθροί και ασθένειες

Η κερασιά είναι δέντρο με πολλούς εχθρούς και ασθένειες. Υπάρχουν αρκετά έντομα που της προκαλούν φαγώματα στα φύλλα ή ρουφούν από αυτά χυμούς, όπως τα Archips argyrospila, Choristoneura rosaceana, Schizura concinna, Otiorhynchus cribricollis, Orthosia hibisci, Argyrotaenia citrana, μελίγκρα, τετράνυχοι και Quadraspiotus perniciosus. Άλλα έντομα, όπως τα τα Euzophera semifuneralis, Synanthedon exitiosa και Shysobotrys mali, μπορούν να προσβάλλουν τα κλαδιά και τον κορμό του δέντρου. Οι ζημιές στους καρπούς γίνονται από τα έντομα Orthosia hibisci, Argyrotaenia citrana, Forficula auricularia και Frankliniella occidentalis. Τα δέντρα συχνά προσβάλλονται και από μύκητες, με συχνότερες τις ασθένειες από Phytopthora spp., Armillaria mellea, Monilia fruticola, Monilia laxa, Botrytis cinerea, Rhizopus spp., Podosphaera clandestina και Cytospora leucostoma. Η κερασιά είναι ακόμα ευαίσθητη σε ορισμένα βακτήρια όπως το Agrobacterium tumefaciens, που δημιουργεί ανώμαλα εξογκώματα στον κορμό και τις ρίζες και το Pseudomonas syringae που προκαλεί κηλίδες, καρκινώματα και ξηράνσεις στους βλαστούς.

Διατροφικά οφέλη

Τα φρούτα της κερασιάς είναι πλούσια σε βιταμίνες και ιχνοστοιχεία αλλά και πολλές άλλες ουσίες σημαντικές για την υγεία. Στο κόκκινο χρώμα των καρπών κρύβονται αντιοξειδωτικές ουσίες, γνωστές ως ανθοκυάνες και κυανιδίνη, οι οποίες θεωρείται πως έχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και βοηθούν στην αρθρίτιδα. Έρευνα από το British Journal of Nutrition δείχνει ότι ο χυμός κερασιού βοηθά στη μείωση του σακχάρου στο αίμα, χάρις στην υψηλή περιεκτικότητά του σε πολυφαινόλες. Αρκετές έρευνες έχουν γίνει και διεθνώς για την επίδραση των κερασιών στη σωματική άσκηση. Συγκεκριμένα έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση χυμού κερασιού για 7 μέρες πριν και κατά τη διάρκεια απαιτητικού αγώνα τρεξίματος ελαχιστοποιεί τους μυϊκούς πόνους μετά το τρέξιμο και συμβάλλει στην ανάκαμψη και καλή λειτουργία των μυών. Ακόμα, τα κεράσια συμβάλλουν στη βελτίωση του ύπνου, επιδρώντας τόσο στην διάρκεια όσο και στην ποιότητά του.

DIY

Smoothie με κεράσια

Υλικά:

1 μπανάνα
1,5 κούπα κεράσια χωρίς κουκούτσι
1/2 κούπα γιαούρτι με χαμηλά λιπαρά
2 κουταλιές της σούπας χυμό λεμονιού
1,5 κούπα χυμό μήλου

Εκτέλεση:

Σε ένα μπλέντερ βάζουμε την μπανάνα σε κομμάτια, την κούπα με τα καθαρισμένα κεράσια χωρίς κουκούτσι, την κούπα με το γιαούρτι, το χυμό λεμονιού και τον χυμό μήλου.
Χτυπάμε μέχρι να διαλυθούν τελείως.
Γαρνίρουμε με φρέσκα φύλλα δυόσμου.

Καλή απόλαυση!

Πηγή: www.dinneratthezoo.com

Tip-άκος

Τα άνθη της κερασιάς στην Ιαπωνία (sakura) έχουν συνδεθεί με την εφημερότητα της ζωής και την αποδοχή του πεπρωμένου με χάρη και ετοιμότητα.

Πριν αλλά και κατά τη διάρκεια του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου, ο συμβολισμός αυτός χρησιμοποιήθηκε για να εμπνεύσει στο λαό ενωμένη εθνική συνείδηση και πολεμικό πνέυμα, παρομοιάζοντας τους ιάπωνες στρατιώτες να σκορπίζονται μυριάδες όπως τα πέταλα της κερασιάς που πέφτουν.

Ιάπωνες πιλότοι ζωγράφιζαν άνθη κερασιάς στα αεροπλάνα τους πριν να πετάξουν για επιχείρηση αυτοκτονίας ή έπαιρναν κλαδιά από ανθισμένες κερασιές μαζί τους στις αποστολές τους. Με τον τρόπο αυτό η πτώση των ανθέων κερασιάς απ'τον ουρανό δήλωνε τη θυσία των νέων προς τιμήν του emperor. Η ιαπωνική κυβέρνηση ακόμη ενίσχυε την πεποίθηση οτι οι ψυχές των πεσόντων στρατιωτών μετενσαρκώνονταν σε άνθη κερασιάς.

Δείτε περισσότερα

Χρειάζεται να βάζουμε χαλίκια στον πάτο της γλάστρας για καλύτερη αποστράγγιση;

Βάζουμε χαλίκια στον πάτο της γλάστρας;

Κροκόσμια

Γνωστή για την πανέμορφη ανθοφορία της με άνθη στο χρώμα της φλόγας.