Θεωρείται το «χρυσάφι» της ελληνικής γης και είναι γνωστό ως κρόκος Κοζάνης ή Σαφράν. Από την αρχαιότητα χρησιμοποιούνταν, τόσο ως πολύτιμο μπαχαρικό αλλά και για τις ευεργετικές του φαρμακευτικές ιδιότητες. Ο κρόκος κατέχει μια από τις πρώτες θέσεις στην κατηγορία υπέρ-τροφές.
Η καλλιέργεια του είναι γνωστή στον Ελλαδικό χώρο από τα αρχαία χρόνια. Αναφορές για τις ιδιότητες του κροκού έχουν γίνει από τον Ιπποκράτη, τον Ασκληπιό και τον Όμηρο, ενώ απεικονίστηκε μέχρι και σε τοιχογραφίες των αρχαίων Μινωιτών.
Οι Άραβες ασχολήθηκαν εντατικά και συστηματοποίησαν την καλλιέργεια του. Τον χρησιμοποίησαν όχι μόνο σαν μπαχαρικό αλλά και σαν φάρμακο. Αφού διαδόθηκε στην Ισπανία, στην συνέχεια πέρασε και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Στην Ελλάδα μεταφέρθηκε από Κοζανίτες εμπόρους, που διατηρούσαν εμπορικές σχέσεις με την Αυστρία, έτσι ξεκίνησε η εντατική του καλλιέργεια.
Ο κρόκος πολλαπλασιάζεται με βολβούς, που προέρχονται από παλαιότερους βολβούς. Κάθε βολβός δίνει 1 έως 3 νέους βολβούς. Για κάθε στρέμμα απαιτούνται 200 με 300 κιλά βολβοί.
Η φύτευσή τους γίνεται κυρίως την περίοδο Μαΐου-Ιουνίου, ενώ μπορεί να γίνει και τον Αύγουστο με Σεπτέμβριο. Ο βολβός τοποθετείται προσεκτικά με τα ριζίδια προς τα κάτω σε βάθος περίπου 15 εκατοστών. Πάνω σε κάθε βολβό, αναπτύσσονται 1-3 νέοι βολβοί. Χρειάζεται 1 χρόνος για την ολοκλήρωση της ανάπτυξης του φυτού, οπότε το φύλλωμα ξεραίνεται και ξεκινά νέος κύκλος.
Ο κρόκος δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις σε φροντίδες κατά την καλλιέργεια του, παρά μόνο την αντιμετώπιση ζιζανίων και την λίπανση τον Σεπτέμβριο.
Η ανάπτυξη του ευνοείται σε εύκρατα κλίματα, ενώ είναι ανθεκτικός, τόσο στην ξηρασία, όσο και σε ψύχος, έως -12 Co.
Το πότισμα είναι απαραίτητο τον Μάιο, ώστε να δυναμώσουν οι νέοι βολβοί, ενώ το έδαφος θα πρέπει, να είναι καλά αποστραγγισμένο, ώστε να μην σαπίσουν οι βολβοί.
Η συγκομιδή του Κρόκου ξεκινά τον Οκτώβριο και ολοκληρώνεται μέσα Νοεμβρίου. Η διαδικασία συλλογής του είναι εξαιρετικά κουραστική, καθώς γίνεται με το χέρι, ενώ θα πρέπει να ολοκληρωθεί πολύ γρήγορα, επειδή το λουλούδι του κροκού μαραίνεται πολύ εύκολα. Χαρακτηριστικά, για την συγκομιδή 1 κιλού φρέσκου κρόκου, θα πρέπει να μαζευτούν 85.000 φρεσκοκομμένα άνθη.
Η διαδικασία γίνεται από εξειδικευμένους εργάτες καθώς κατά την συγκομιδή θα πρέπει να στρίβουν ελαφρά τα άνθη, ώστε να ξεχωρίζουν τα πέταλα από τους στήμονες. Στη συνέχεια διαχωρίζονται με αέρα και ξηραίνονται. Το τελευταίο αυτό στάδιο είναι το σημαντικότερο για το χρώμα, το άρωμα και την γεύση του κρόκου.
Διατίθεται σε δύο μορφές, ανάλογα με την χρήση για την οποία προορίζεται:
Η ιδιαίτερη λίγο πικρή και ελαφρώς πικάντικη γεύση του ,τον καθιστά εξαιρετικά δημοφιλή, ως μπαχαρικό που χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό διαφόρων προϊόντων, όπως κρεατικά, ζυμαρικά και τυροκομικά. Στην μαγειρική χρησιμοποιείται τόσο για την υπέροχη και ιδιαίτερη γεύση του, όσο και για το ξεχωριστό πορτοκαλο-κίτρινο χρώμα.
Χρησιμοποιείται και στην βιομηχανία βαφής υφασμάτων αλλά ευρύτερα γνωστό είναι για τις φαρμακευτικές και ευεργετικές του ιδιότητες, αφού μέσα από έρευνες έχει προκύψει πως :
Ποπ κόρν με κρόκο Κοζάνης
Υλικά:
- 1 φλιτζανάκι του καφέ καλαμποκέλαιο
- 1 σακουλάκι καλαμπόκι για ποπ κορν
- 1/4 κουταλάκι θρυμματισμένα νήματα κρόκου
- 3 κουταλιές φυστικοβούτυρο λιωμένο
- λίγο αλάτι
Εκτέλεση:
https://www.sintagespareas.gr/sintages/popcorn-me-kroko-kozanis.html
